Letterlijke tekst persconferentie 17 maart 2020 over economische maatregelen coronavirus
Het kabinet heeft besloten om vanwege het coronavirus uitzonderlijke economische maatregelen te nemen. De ministers Wiebes (EZK), Hoekstra (Financiën) en minister Koolmees (SZW) hebben tijdens een persconferentie een toelichting gegeven op de economische maatregelen.
WIEBES
Geachte aanwezigen en ook beste ondernemers die meekijken. In deze coronacrisis is volksgezondheid de eerste zorg. Daarom hebben we heel vergaande maatregelen genomen om de verspreiding van het virus te beheersen. Maar die hebben een grote impact op de economie. En in allerlei sectoren valt de omzet helemaal stil en als gevolg daarvan hebben ook andere sectoren in onze economie te lijden. En onze inzet is om de economische gevolgen te beperken en primair te zorgen dat mensen hun baan behouden. Hun inkomen behouden en dat de bedrijvigheid overeind blijft. En om dat vertrouwen te geven hebben wij de afgelopen week gewerkt aan een omvangrijk noodpakket voor banen en economie. Initieel ter overbrugging van de eerstkomende drie maanden. En voor dat pakket trekken we vele miljarden euro’s uit.
En dat pakket gaat over alle groepen in de samenleving. Dat gaat over werknemers, dat gaat over grote bedrijven, dat gaat over kleine bedrijven, het gaat ook over zzp’ers. Ik heb gemerkt dat ik mij over zzp’ers laatst onhandig heb uitgedrukt. Laat ik helder zijn, om misverstanden te voorkomen, ook voor zzp’ers is dat pakket bedoeld. En we lopen zo door die maatregelen heen. Maar dat pakket staat nooit stil. We passen dingen aan, we voegen dingen toe. We lopen tegen problemen aan, die lossen we weer op. Er zullen ook vragen zijn waar nu geen antwoord op is. Waar we nog mee werken. Maar we blijven alert en we doen wat nodig is. En daarom houden we ook in al die sectoren al die sectoren voortdurend in de gaten. We staan in nauw contact met die brancheverenigingen, werkgevers, werknemers en allerlei individuele bedrijven. Weten wat er speelt. En wat er nodig is. Nou zitten er in het pakket twee typen maatregelen en die versterken elkaar. Het eerste type maatregelen zijn steunmaatregelen. Dus daarmee compenseert de overheid het wegvallen van omzet, bijvoorbeeld door loonkosten voor een belangrijk deel te vergoeden. De overheid neemt kosten over. En dat helpt om die medewerkers ook in dienst te houden. En dat helpt ook om de continuïteit van die bedrijven te waarborgen. Nou, we zijn hard aan het werk om die maatregelen zo snel mogelijk beschikbaar te hebben, maar dat zal niet allemaal van vandaag op morgen kunnen. Daarom hebben we ook voor de korte termijn een tweede type maatregel. Dat zijn de liquiditeitsmaatregelen. Dat is om vanuit de overheid garanties te bieden voor overbruggingskredieten. Bijvoorbeeld uitstel van belastingbetaling is daarvoor een hele krachtige. Zodat gezonde ondernemingen deze periode doorkomen. Dat zijn de twee type maatregelen die elkaar onderling versterken. Nou, vanuit het ministerie van Economische Zaken en Klimaat hebben de staatssecretaris Keijzer en ik gewerkt aan de volgende maatregelen. Ten eerste een noodloket. Dat is een compensatieregeling voor de direct hard getroffen sectoren. Lees, de bedrijven, MKB, wat eigenlijk als gevolg van deze maatregelen de komende tijd de deuren dichthoudt. Eet- en drinkgelegenheden. sommige bedrijven in de culturele sector, evenementen, de reisbranche. En op korte termijn biedt dat loket ondernemers een directe, vaste tegemoetkoming van 4000 euro. We komen binnenkort met de voorwaarden, met het type bedrijven waarvoor dat geldt. Sectoren die hiervoor in aanmerking komen. En daarnaast hebben we dus ook maatregelen vanuit EZK om ondernemingen in staat te stellen om te overbruggen en krediet aan te vragen. Eerder was al aangekondigd door staatssecretaris Keijzer, de verruiming van de borgstellingsregeling midden- en kleinbedrijf. Sinds gisteren staat die open. En ondernemers moeten zich daar vervoegen bij hun eigen bank. Ten tweede, ook op dit terrein, de regeling garantie ondernemingsfinanciering. De zogenaamde GO-regeling. Die wordt ook verruimd zodat meer organisaties en ook in ruimere mate bankleningen en bankgaranties krijgen. En ook hiervoor kunnen ondernemers terecht bij de bank. En specifiek voor kleine bedrijven, daar hadden we de kredietverlener Credits. Die kleinere bedrijven krijgen uitstel van hun aflossingsverplichtingen en krijgen rente-korting op hun lening. En dan ga ik nu naar collega Koolmees.
KOOLMEES
Dankjewel. Dames en heren, we hebben gister allemaal de indringende toespraak van onze minister-president gehoord en we zijn doordrongen van wat er op het spel staat. Allereerst natuurlijk de gezondheid van onze bevolking en de houdbaarheid van onze gezondheidszorg. Maar ook, dat aspect staat hier vandaag centraal, de vitaliteit van onze economie en de banen en inkomens van heel veel mensen. Nu een deel van ons leven is stilgevallen, verkeerd een groot deel van de beroepsbevolking in plotselinge onzekerheid over de toekomst van zijn of haar werk. En ook dit aspect treft ons allemaal. Er is ons als kabinet alles aan gelegen om de economie en werkend Nederland zo goed mogelijk door deze crisis heen te helpen. En we zetten alles op alles om ervoor te zorgen dat bedrijven doorkunnen en dat mensen hun baan en inkomen behouden. Zoals de minister-president gisteren ook heeft benadrukt, we laten u in deze moeilijke tijden niet in de steek. Van de zeven maatregelen die wij vandaag voorstellen wil ik hier twee toelichten. Maar beide maatregelen hebben als doel het behoud van banen en werkgelegenheid en de doorbetaling van de salarissen. Ten eerste de regeling voor de werktijdverkorting. U kent deze regeling als een reddingsboei voor bedrijven die tijdelijk minder werk hebben. En de afgelopen weken hebben werkgevers deze regeling massaal weten te vinden. De teller staat inmiddels op 78.000 aanvragen. Voor een regeling die is ontworpen om jaarlijks zo’n 200 bedrijven bij te staan is dat meer dan een recordaantal. En dat leidt onherroepelijk tot problemen in de uitvoering. Neem van mij aan: er is verschrikkelijk hard gewerkt, dag en nacht, doorgehaald, maar deze groei blijkt voor de uitvoering niet goed houdbaar. We hebben moeten inzien dat deze volumes, dat er behoefte is aan een andere aanpak. Een regeling die sneller, wendbaarder is en beter is toegerust op de grote aantallen. En daarom komen we met een nieuwe regeling. Het noodfonds overbrugging werkgelegenheid. En wat houdt dat in? De nieuwe regeling voorziet in een tegemoetkoming in de loonkosten, in het geval van omzetverlies van bedrijven dat is geleden vanaf 1 maart 2020. En we hanteren daarbij een maximum van 90 % van de loonsom die wordt vergoed. Er zijn ook twee voorwaarden aan verbonden. Eén, dat geen personeel wordt ontslagen, en twee, dat de lonen worden doorbetaald. Want het gaat ons bij deze regeling om de mensen. Wat betekent het voor de oude regeling? Die oude regeling wordt per direct stopgezet. Er worden geen nieuw aanvragen meer in behandeling genomen en reeds gedane aanvragen in het oude systeem worden in het nieuw systeem meegenomen. Een nieuwe aanvraag is niet nodig. Wel kan om een aanvulling worden gevraagd. Ik wil hierbij de medewerkers van het UWV zeer erg bedanken voor hun grote inzet de afgelopen dagen. De tweede maatregel die ik wil bespreken is de maatregel voor ZZP’ers. Bij de grote groep ZZP’ers die ons land telt vallen momenteel harde klappen. Zij zijn op de arbeidsmarkt als het ware de frontlinie in geval van zwaar weer. En zij ervaren als eerste de gevolgen van de economische neergang die is ingezet. Over één ding geen misverstand: ook deze groep willen, kunnen en zullen we niet in de kou laten staan. Daarom hebben we besloten een tijdelijke versoepelde regeling in te stellen om zelfstandig ondernemers onder ZZP’ers te ondersteunen zodat zij hun bedrijf kunnen voortzetten. Wat houdt dan in? Zelfstandigen kunnen voor een periode van drie maanden via een versnelde procedure een aanvulling krijgen voor het levensonderhoud. Deze vult het inkomen aan tot het sociaal minimum en hoeft niet te worden terugbetaald. Het is een tijdelijke regeling als sluitstuk op de andere maatregel. Omdat de nood bij velen hoog is, is er bovendien sprake van versoepelde voorwaarden en een versnelde procedure. En die versoepeling houdt in: er wordt geen partner en vermogenstoets gehanteerd. Er vindt geen levensvatbaarheid onderzoek plaats en men hoeft niet achteraf terug te betalen. En deze versnelling houdt ook in dat we binnen vier weken kunnen regelen, in plaats van de huidige dertien weken. En een voorschot is mogelijk. Maar ik wil nog wel dit kwijt. We hebben de tijd nodig om deze regeling netjes neer te zetten. Juridisch kloppend en de uitvoering goed te regelen. Loopt u dus niet, niet morgen naar uw gemeente. Wacht nadere berichtgeving af. We zijn keihard bezig, en we houden u op de hoogte. Dames en heren deze twee regelingen zijn bedoeld als reddingsboei in een uitzonderlijk moeilijke tijd. Een tijd waarin de gezondheid voorop staat. Een tijd die inzet en offers gaat vragen van iedereen. Het gaat niet eenvoudig worden. Ook met deze maatregelen niet. Dat wil ik benadrukken. We moeten daarin ook realistisch zijn. Maar dit kabinet zet er alles op alles om ondernemers, groot en klein, en alle mensen die bezorgd zijn om een baan, zo goed mogelijk door deze crisis heen te helpen. Dank u voor uw aandacht en dan geef ik nu graag het woord aan Wopke Hoekstra.
HOEKSTRA
Dames en heren het zijn uitzonderlijke tijden die om uitzonderlijke maatregelen vragen. De afgelopen jaren hebben we niet alleen veel geïnvesteerd in de samenleving, maar hebben we ook de overheidsfinanciën op orde weten te brengen. En dat hebben we gedaan om moeilijke tijden, zoals die nu zij aangebroken, goed door te komen. Voor het kabinet geldt dat wij alles op alles zullen zetten en zullen doen wat nodig is. We zullen de komende periode daarom vele miljarden ter beschikking stellen om banen te behouden en ondernemingen overeind te houden. Voor zover er zorgen zijn over de kosten om alle gezondheidszorg die nodig is in deze fase, wij zullen ziekenhuizen, verpleegkundigen en artsen, hoe dan ook in staat stellen om hun werk te doen. En waar nodig per direct geld te beschikking stellen voor extra materiaal. Voor mondkapjes, bedden en omscholing. En in aanvulling om de regelingen die mijn beide collega’s hebben beschreven, bieden we ondernemers ook verlichting via de belastingen. Alle ondernemers krijgen de komende drie maanden uitstel om belasting te betalen. Dat geldt voor iedereen. Van groot bedrijf tot zzp. De invorderingsrente wordt verlaagd van 4% tot vrijwel 0. En dat geldt voor de inkomstenbelasting, de vennootschapsbelasting, de omzetbelasting en de loonbelasting. En eventuele verzuimboetes die zullen niet hoeven te worden betaald. Ondernemers kunnen bovendien verlaging van de voorlopige aanslag van de inkomstenbelasting en de vennootschapsbelasting aan vragen. Dames en heren de maatregelen die wij nu nemen, zijn tijdelijk en buitengewoon fors. Waar nodig zullen we alle regelingen zoals we die zojuist hebben toegelicht verder uitbreiden. Tegelijkertijd blijven we als kabinet ook realistisch. De periode die we nu met elkaar voor de boeg hebben, zal niet gemakkelijk zijn. Het is wel bij uitstek een periode waarin we het samen moeten doen en waarin wij als kabinet alles op alles zullen zetten om deze lastige fase gezamenlijk door te komen. Dank u wel.
VRAAG (NOS)
U heeft het de hele tijd over vele miljarden meneer Hoekstra. Kunt u een indicatie geven van hoeveel geld er wordt vrijgemaakt voor deze crisis?
HOEKSTRA
Nou, als je optelt wat we zo even hebben toegelicht en je gaat ervanuit dat daar substantieel gebruik van wordt gemaakt. Dan zal je het hebben over tientallen miljarden. Ik denk tien tot twintig miljard alleen al in het komende kwartaal. Maar heel veel is natuurlijk afhankelijk van de groep ondernemers die zich aandient. Koolmees heeft zojuist al gezegd: vorige week vrijdag stond de teller aan het einde van de dag op 5000. Nu staat hij op 40.000. Ja, als dat er zo meteen 80.000, 120.000 en ga zo maar verder zijn, dan betekent dat dat die regeling ja, nog veel meer miljarden zou kosten. Maar wat ik erbij wil zeggen is dat die regeling dus geen cap kent. We zullen daar gewoon doen wat nodig is om banen te behouden en ondernemers deze lastige fase te laten doorkomen.
VRAAG
Die werktijdregeling voor ondernemers is nu overvol. De website ligt eruit. Waar kunnen ondernemers nu terecht voor hulp en hoelang duurt dat tot ze die hulp krijgen?
KOOLMEES
We zijn heel hard bezig, met man en macht bezig, om die nieuwe regeling te maken. Om dat zo snel mogelijk ook in een zo’n juridische tekst vast te leggen. En dan de uitvoering over te zetten. Ik heb net gezegd in mijn toespraak dat we zo snel mogelijk nieuwe berichtgeving gaan doen. Dus daar moet helderheid gaan geven voor die ondernemers waar ze terecht kunnen. Want sowieso geldt, alle aanvragen die al zijn ingediend voor de werktijdverkorting blijven bewaard en worden toegevoegd aan een nieuwe regeling.
VRAAG
Maar er zit wel een tijdslimiet op. Dus het gaat wel sneller? Want ondernemers zeggen: het moet nu gebeuren?
KOOLMEES
Ja, we zijn heel hard aan het werk. Het moet heel snel gebeuren. En we weten, de urgentie zien we echt. En daarom moeten we ook een nieuwe regeling maken om sneller uit te kunnen voeren dan de huidige regeling kan.
VRAAG
Ja, hetzelfde voor zzp’ers. Die nu zitten te kijken. Waar moeten die terecht?
KOOLMEES
Daar heb ik ook wat over gezegd: wacht nadere berichtgeving af. Voor beiden regelingen geldt dat ze ingaan op 1 maart 2020. Dus ook met terugwerkende kracht van invloed zijn. Dus ook inkomen kunnen bieden die al, nu al worden geconfronteerd met omzetverlies. We zijn nu de regeling met man en macht aan het maken. Zo snel mogelijk ook helderheid. Dan duidelijkheid is waar je terecht kunt om je uitkering aan te vragen. Maar ga je nou niet morgen aan het loket melden. Want dan is er nog geen regeling. We zijn hard aan het werk en zo snel mogelijk willen we daarbij duidelijkheid geven.
VRAAG
Meneer Koolmees aanvullend daarover. Want u zei al: het kost enige tijd om een regeling voor zzp’ers op te tuigen. Mensen die nu al in de problemen zitten. En misschien nu al denken: hoe moet ik rondkomen. Wat zegt ut tegen die mensen? Wat kunnen die mensen doen?
KOOLMEES
Dat is heel erg ingewikkeld. Dat zie je ook vandaag al bij de gemeente. Dat er heel veel mensen zich bij de loketten melden. Daarom zijn we nu zo heel hard aan het werk met zo’n nieuwe regeling. En daarom zetten we alles op alles om de bevoorschotting bijvoorbeeld zo snel mogelijk voor elkaar te krijgen. Maar er zijn een aantal dagen, dag en nacht bezig, om zo’n regeling te maken. Heeft natuurlijk even geduld. Zodra wij meer nieuws hebben gaan wij dat melden op onze website. Dan wordt ook duidelijk waar u zich kunt melden. Alles is erop ingericht om zo snel mogelijk helderheid te geven en ook over te kunnen maken. Daar zijn we dus dag en nacht mee bezig.
VRAAG
Meneer Hoekstra, u zei al deze regeling kost al tientallen miljarden. Dit is voor een beperkte tijd. We weten niet hoelang deze coronacrisis gaat duren. Hoelang het land stil ligt. Hoe lang is dit vol te houden?
HOEKSTRA
Het is natuurlijk glashelder dat we, dat er ons nu alles aan gelegen is om te zorgen dat mensen hun banen behouden en dat ondernemingen overeind blijven. En we hopen natuurlijk met zijn alles dat we met een aantal weken en een paar maanden dat we dan die overbrugging kunnen bieden naar een fase waarin we weer echt vooruit kunnen kijken. Maar dat weten we niet zeker. Dus deze regelingen zijn tijdelijk. Waar nodig heb je natuurlijk de mogelijkheid om die te verlengen. Maar als je in een heel ander scenario terecht zou komen en je nog ook de tweede helft van het jaar met zeg maar in deze noodsituatie verkeert, ja dan zullen we natuurlijk opnieuw de bakens moeten verzetten.
VRAAG
Wat bedoelt u daarmee? Is het denkbaar dat u bedrijven niet meer kunt stutten en dat bedrijven wel degelijk failliet gaan omdat u het niet meer kunt betalen?
HOEKSTRA
Kijk, voor de goede orde, zelfs met al deze maatregelen zal het voor veel bedrijven en ook voor veel mensen in Nederland echt een lastige fase worden. Daar moeten we denk ik gewoon heel realistisch over zijn. We gaan alles op alles zetten om iedereen zo goed mogelijk deze fase door te helpen. Maar we moeten ook eerlijk zijn: dit gaat pijn doen. Dit gaat piepen en kraken en we kunnen niet uitsluiten ondanks alles wat we doen, dat er ook ondernemingen zijn die uiteindelijk dit niet weten voort te zetten.
VRAAG
Meneer Koolmees: u zei bij de werktijdverkorting: de uitvoering een probleem. Hoe kunt u verzekeren dat bij dit noodfonds dit geen probleem is?
KOOLMEES
We hebben dus afgelopen weekend ook contact opgenomen met het UWV. De werktijdverkorting word uitgevoerd door het ministerie van Sociale Zaken en normaal gesproken gaat het dus over honderd, of tweehonderd bedrijven per jaar. Nu hebben we te maken met 78.000 aanvragen. Het is helder dat wij dat niet kunnen. Dus wij hebben hulp gevraagd van het UWV. Daar is het weekend hard doorgewerkt om een nieuwe regeling te maken die ook uitvoerbaar is. Maar dat betekent wel dat – ik zou zeggen – de regeling goed moet worden uitgewerkt. Moet worden gepubliceerd zodat ondernemers weten waar ze recht op hebben wat ze kunnen aanvragen. Dat gebeurt heel snel. Zodat daarna zo’n grote uitvoerder als het UWV, waar natuurlijk 18.000 mensen werken die gewend zijn aan grote processen, dat die dat ook snel kunnen gaan uitvoeren. Dus daarom zeg ik ook in mijn speech: dat ik ontzettend dankbaar ben voor alle hulp van de medewerkers van het UWV dit weekend om zo snel mogelijk zo’n grote regeling klaar te kunnen zetten.
VRAAG
Ja, meneer Wiebes, u zei al: ongelukkige uitspraken afgelopen weekend over zzp’ers. Had u daar ook iets goed te maken?
WIEBES
Nou, wij hadden toen natuurlijk uitgebreid al voorbereidingen van regelingen. Maar omdat de uitvoeringsvarianten daarvoor niet helder waren – en daar is ook de vormgeving – kon ik niets zeggen over waar we mee bezig waren. En als je niets zegt over waar je mee bezig bent, dan denkt iedereen dat je niets aan het doen bent. Dus dat had een stuk handiger gekund.
VRAAG
Meneer Hoekstra, laatste vraag, wat willen jullie vandaag uitstralen? Gaat het hier om het vertrouwen...
(Onverstaanbaar, red.)
VRAAG
Ja, vertrouwen, ondernemers, werknemers, wij laten jullie niet vallen. Wat is wat jullie hier vandaag willen zeggen?
HOEKSTRA
Nou, dat we als kabinet echt alles zullen doen en bereid zijn om heel ver te gaan. Zie het pakket aan onorthodoxe maatregelen. Zie ook de enorme bedragen die er mee gemoeid zijn en die we heel nadrukkelijk richten natuurlijk in allereerste plaats op de ziekenhuizen. Daarnaast op al die mensen die een baan hebben en die zich afvragen: heb ik die baan over een paar maanden ook nog. En op alle ondernemingen. Van heel klein, zzp’ers tot mensen met een paar mensen in dienst. Ondernemingen met een paar mensen in dienst en de hele grote bedrijven. Want de problemen zoals onze ondernemingen die tegenkomen, die zitten over de volle breedte.
VRAAG (NRC)
Meneer Hoekstra, gaat dit ten koste van de staatsschuld?
HOEKSTRA
Ja, dat is onvermijdelijk. Dit is echt een uitzonderlijke situatie zoals ik net zei. Die ook vraagt om uitzonderlijke maatregelen. En we verkeren in de gelukkige omstandigheid dat we de afgelopen jaren – omdat het zo goed ging met de economie – omdat er zoveel Nederlanders aan het werk waren, dat al die Nederlanders ervoor gezorgd hebben dat we het geld hadden om te investeren in de samenleving. Maar dat we ook de staatsschuld naar een buitengewoon laag punt hebben weten terug te brengen. En dat geeft ons de buffer om nu ook die investeringen te doen die we net met zijn drieën hebben beschreven.
VRAAG
Nou is het wel zo dat u beiden met een investeringsfonds was gekomen. Tenminste daar zou deze maand wat meer duidelijkheid over komen. Dat zou uit hetzelfde potje gefinancierd worden. Gaat dit dan ook ten koste van het investeringsfonds van jullie twee?
HOEKSTRA
Nee, daar zullen we later op terugkomen. Wij vinden echt dat in deze fase gewoon we alles op alles moeten zetten om deze, om zo goed mogelijk door deze crisis heen te komen. Daarom ook het hele brede en ook een zeer fors pakket wat we op tafel hebben gelegd. Dat betekent dat we onvermijdelijk aan een aantal andere kabinetsplannen aan deze, in deze paar weken niet toekomen. Dus daar zullen we u en uiteraard ook de Kamer op een later moment over informeren.
VRAAG
U kunt nu nog niet zeggen ten koste van wat het gaat?
HOEKSTRA
Nee, ik denk dat voor ons drieën geldt, voor al onze medewerkers geldt, voor de mensen bij de belastingdienst, bij het UWV geldt, dat wij de afgelopen periode gewoon 24 uur per dag bezig zijn geweest met onze grootste zorg: hoe helpen we onze mensen deze lastige fase door. Hoe helpen we onze ondernemingen deze lastige fase door.
VRAAG
Nog één vraag, want het gaat om vele, vele miljarden. Is het eindig? Is er een soort van, hoelang kun je het volhouden?
HOEKSTRA
Nou, wij kunnen in ieder geval, wij hebben de ruimte, wij hebben ook de budgettaire ruimte en we hebben bovendien ook het commitment van het kabinet om hier echt alles op alles te zetten. En daarom is het pakket ook zo fors omdat als veel ondernemingen dit nodig hebben. Als veel zzp’ers die nodig hebben, dan zullen we ook daar ten volle aan tegemoet komen. Tegelijkertijd is duidelijk dat we dit – dit gaat zeker lukken de komende weken – dit gaat zeker lukken voor een periode van drie maanden. Zo nodig ook nog langer. Maar als die crisis onverhoopt heel veel langer duurt dan we nu denken, ja, dan zullen we op een gegeven moment opnieuw de bakens moeten verzetten. Maar ter geruststelling, wat we nu doen is buitengewoon fors en daarmee kunnen we echt de komende periode goed vooruit.
VRAAG
Ik wil toch nog even proberen, hoeveel langer? Dus drie maanden of langer? Maar hoeveel langer?
HOEKSTRA
Nou, zeker nog een groot aantal maanden daarna. Want die ruimte die hebben we in ieder geval als je kijkt naar de Brusselse begrotingsregels. Maar ook daarvoor zal gelden dat we daar maximaal flexibel mee om kunnen gaan. Daar heb ik afgelopen vergadering – gisteren – bij mij Europese collega’s ook op aangedrongen. Natuurlijk niet in de eerste plaats voor een land als Nederland wat er qua overheidsfinanciën buitengewoon goed voorstaat. Maar juist ook als je kijkt naar die landen die veel grotere problemen hebben. En ook al hadden voor de coronacrisis.
VRAAG
Heb je eigenlijk wetgeving voor nodig vanuit de Tweede Kamer, tot slot?
HOEKSTRA
Ja, wij zijn nu aan het kijken voor welk deel van de regelingen de wetgeving nodig is. Daar hebben we de Kamer inmiddels ook over bericht. Het zal betekenen dat we met suppletoire begrotingswetten komen. Voor een deel van het pakket zal geen wetgeving nodig zijn omdat we dat op een andere manier kunnen vormgeven. Maar dat zullen we per maatregel zullen we aangeven waar het wetgeving betreft en waar we het op een andere manier kunnen organiseren.
VRAAG
Ik heb nog één vraag over die zzp regeling meneer Koolmees. Want één ding is mij nog, ik begrijp het moet allemaal nog worden uitgewerkt, maar ik begrijp het is een gift. Het is ook niet later terug te vorderen. Maar betekent dat dan dat elke zzp’er straks bij de gemeente kan aankloppen om ondersteuning?
KOOLMEES
Ja, dat is dus wel de kern van de regeling. Het moet namelijk makkelijk uitvoerbaar zijn. Het is een tijdelijke regeling voor de periode van drie maanden. Dat is het andere deel van het pakket. Het is een inkomensondersteuning van het sociaal miminum. Juist om de huur te kunnen betalen en zal maar zeggen de boodschappen te kunnen betalen. En alle toetsen die er normaal gesproken bij zitten, dus zoals een partnertoets of een levensvatbaarheidstoets of jouw onderneming levensvatbaar is op de langere termijn laten we voor deze periode achterwege. Dat is echt bedoeld – net als overigens de andere regeling die bedoeld is om de lonen gewoon door te betalen in deze periode ook al is er geen omzet voor de bedrijven is echt bedoeld als inkomensondersteuning in die korte periode voor alle werkenden in Nederland. Dat is eigenlijk de vergelijking die je moet maken.
VRAAG
Maar het is toch niet de bedoeling dat er 1 miljoen zzp’ers straks een bijstandsuitkering krijgen?
KOOLMEES
Nee, dat is niet de bedoeling. Daarom is het ook een inkomensaanvulling. Kijk, als mensen gewoon een inkomen hebben en gewoon omzet maken omdat gewoon de opdrachten doorgaan en die zijn er gelukkig ook, laten we dat ook zeggen. Die komen natuurlijk niet voor deze regeling in aanmerking. Het is ook inkomensondersteuning. Maar er zijn ook heel veel mensen - die signalen heb ik natuurlijk ook al gekregen – die nu gewoon van de één op de andere dag geen opdrachten meer hebben. Bijvoorbeeld omdat de horeca dicht is of de podia – de kunst en cultuur, de musea – dichtzijn. Die hadden bijvoorbeeld allerlei voorstellingen gepland en die omzet vervalt. En die mensen moeten toch eten en moeten toch de huur betalen. En daar is deze regeling voor bedoeld.
VRAAG
Hallo. Ja, ik had toch nog één vraag over die ZZP regeling. En geldt die uren eis ook voor die zzp’ers of heeft u dat ook laten varen?
KOOLMEES
Er zit in de regeling die we nu hebben gemaakt zit wel een uren eis. Als u daar meer over wil weten moet u het straks even apart doen. Want er is namelijk een heel boekwerk met juridische teksten beschikbaar straks. Zullen we dat even en marche doen? Voor mij is het 25,5 uur. Ja.
VRAAG
En als tweede, voor de flexwerkers, de loondoorbetaling, dat geldt ook voor oproepkrachten en flexwerkers? En hoe is dat precies in geregeld?
KOOLMEES
Ja, daar hebben gister, de heer Wiebes en ik hebben gister gesproken met Hans de Boer en Han Busker van de Stichting van de Arbeid, vakbonden en werkgevers. Die hebben ons een brief gestuurd afgelopen weekend. En de regeling die we nu hebben neergezet voor de doorbetaling van de loon zou ik maar zeggen, is ook gericht op de flexwerkers, of de mensen met een nul-uren-contract. Ook bedrijven die mensen op een flexcontract hebben of op een nul-uren-contract die kunnen ook in aanmerking komen voor die tegemoetkoming in de loonkosten voor die 90% . Het is juist bedoeld ook om bedrijven als het ware die flexwerkers door te betalen in deze lastige periode. Dus 90% van die kosten wordt vergoed door deze regeling.
VRAAG
Dan had ik nog een vraag voor meneer Hoekstra, heeft u nog plannen voor KLM?
HOEKSTRA
We zullen bij KLM, heb ik eerder deze week ook gezegd, zullen we ook echt alles doen wat nodig is. En KLM, indirect Schiphol, maar natuurlijk die hele luchtvaartsector verkeert op dit moment in een existentiële crisis. Want heel veel luchtvaartmaatschappijen over de hele wereld, die zien 70, 80, 90% of meer van hun vluchten zien ze gewoon opdrogen. Dus dat betekent dat daar er ook vrijwel acuut een groot probleem is. Dat de regelingen zoals we die hebben en zoals Koolmees die net beschreven heeft, dat die dus ook voor hele grote bedrijven zoals KLM beschikbaar zijn. En daarnaast ben ik in gesprek met mijn Franse collega, met de CEO van Air France-KLM de groep, en uiteraard ook met KLM zelf over wat er nodig is en hoe wij kunnen helpen.
VRAAG
Wat zijn daar voorlopig uitgekomen? Ik wat de Le Maire heeft het over nationalisatie, nationalisering van bedrijven in nood in Frankrijk.
HOEKSTRA
Ja, ik vind het verstandig om die gesprekken echt af te maken in de binnenkamer. Maar ik wil herhalen dat we alles op alles zullen zetten om deze luchtvaartmaatschappij die zo vitaal is voor de Nederlandse economie, samen met die luchthaven die ook zo vitaal is voor de Nederlandse economie, om die een goeie toekomst te bieden.Dames en heren het zijn uitzonderlijke tijden die om uitzonderlijke maatregelen vragen. De afgelopen jaren hebben we niet alleen veel geïnvesteerd in de samenleving, maar hebben we ook de overheidsfinanciën op orde weten te brengen. En dat hebben we gedaan om moeilijke tijden, zoals die nu zij aangebroken, goed door te komen. Voor het kabinet geldt dat wij alles op alles zullen zetten en zullen doen wat nodig is. We zullen de komende periode daarom vele miljarden ter beschikking stellen om banen te behouden en ondernemingen overeind te houden. Voor zover er zorgen zijn over de kosten om alle gezondheidszorg die nodig is in deze fase, wij zullen ziekenhuizen, verpleegkundigen en artsen, hoe dan ook in staat stellen om hun werk te doen. En waar nodig per direct geld te beschikking stellen voor extra materiaal. Voor mondkapjes, bedden en omscholing. En in aanvulling om de regelingen die mijn beide collega’s hebben beschreven, bieden we ondernemers ook verlichting via de belastingen. Alle ondernemers krijgen de komende drie maanden uitstel om belasting te betalen. Dat geldt voor iedereen. Van groot bedrijf tot zzp. De invorderingsrente wordt verlaagd van 4% tot vrijwel 0. En dat geldt voor de inkomstenbelasting, de vennootschapsbelasting, de omzetbelasting en de loonbelasting. En eventuele verzuimboetes die zullen niet hoeven te worden betaald. Ondernemers kunnen bovendien verlaging van de voorlopige aanslag van de inkomstenbelasting en de vennootschapsbelasting aan vragen. Dames en heren de maatregelen die wij nu nemen, zijn tijdelijk en buitengewoon fors. Waar nodig zullen we alle regelingen zoals we die zojuist hebben toegelicht verder uitbreiden. Tegelijkertijd blijven we als kabinet ook realistisch. De periode die we nu met elkaar voor de boeg hebben, zal niet gemakkelijk zijn. Het is wel bij uitstek een periode waarin we het samen moeten doen en waarin wij als kabinet alles op alles zullen zetten om deze lastige fase gezamenlijk door te komen. Dank u wel.
VRAAG (NOS)
U heeft het de hele tijd over vele miljarden meneer Hoekstra. Kunt u een indicatie geven van hoeveel geld er wordt vrijgemaakt voor deze crisis?
HOEKSTRA
Nou, als je optelt wat we zo even hebben toegelicht en je gaat ervanuit dat daar substantieel gebruik van wordt gemaakt. Dan zal je het hebben over tientallen miljarden. Ik denk tien tot twintig miljard alleen al in het komende kwartaal. Maar heel veel is natuurlijk afhankelijk van de groep ondernemers die zich aandient. Koolmees heeft zojuist al gezegd: vorige week vrijdag stond de teller aan het einde van de dag op 5000. Nu staat hij op 40.000. Ja, als dat er zo meteen 80.000, 120.000 en ga zo maar verder zijn, dan betekent dat dat die regeling ja, nog veel meer miljarden zou kosten. Maar wat ik erbij wil zeggen is dat die regeling dus geen cap kent. We zullen daar gewoon doen wat nodig is om banen te behouden en ondernemers deze lastige fase te laten doorkomen.
VRAAG
Die werktijdregeling voor ondernemers is nu overvol. De website ligt eruit. Waar kunnen ondernemers nu terecht voor hulp en hoelang duurt dat tot ze die hulp krijgen?
KOOLMEES
We zijn heel hard bezig, met man en macht bezig, om die nieuwe regeling te maken. Om dat zo snel mogelijk ook in een zo’n juridische tekst vast te leggen. En dan de uitvoering over te zetten. Ik heb net gezegd in mijn toespraak dat we zo snel mogelijk nieuwe berichtgeving gaan doen. Dus daar moet helderheid gaan geven voor die ondernemers waar ze terecht kunnen. Want sowieso geldt, alle aanvragen die al zijn ingediend voor de werktijdverkorting blijven bewaard en worden toegevoegd aan een nieuwe regeling.
VRAAG
Maar er zit wel een tijdslimiet op. Dus het gaat wel sneller? Want ondernemers zeggen: het moet nu gebeuren?
KOOLMEES
Ja, we zijn heel hard aan het werk. Het moet heel snel gebeuren. En we weten, de urgentie zien we echt. En daarom moeten we ook een nieuwe regeling maken om sneller uit te kunnen voeren dan de huidige regeling kan.
VRAAG
Ja, hetzelfde voor zzp’ers. Die nu zitten te kijken. Waar moeten die terecht?
KOOLMEES
Daar heb ik ook wat over gezegd: wacht nadere berichtgeving af. Voor beiden regelingen geldt dat ze ingaan op 1 maart 2020. Dus ook met terugwerkende kracht van invloed zijn. Dus ook inkomen kunnen bieden die al, nu al worden geconfronteerd met omzetverlies. We zijn nu de regeling met man en macht aan het maken. Zo snel mogelijk ook helderheid. Dan duidelijkheid is waar je terecht kunt om je uitkering aan te vragen. Maar ga je nou niet morgen aan het loket melden. Want dan is er nog geen regeling. We zijn hard aan het werk en zo snel mogelijk willen we daarbij duidelijkheid geven.
VRAAG
Meneer Koolmees aanvullend daarover. Want u zei al: het kost enige tijd om een regeling voor zzp’ers op te tuigen. Mensen die nu al in de problemen zitten. En misschien nu al denken: hoe moet ik rondkomen. Wat zegt ut tegen die mensen? Wat kunnen die mensen doen?
KOOLMEES
Dat is heel erg ingewikkeld. Dat zie je ook vandaag al bij de gemeente. Dat er heel veel mensen zich bij de loketten melden. Daarom zijn we nu zo heel hard aan het werk met zo’n nieuwe regeling. En daarom zetten we alles op alles om de bevoorschotting bijvoorbeeld zo snel mogelijk voor elkaar te krijgen. Maar er zijn een aantal dagen, dag en nacht bezig, om zo’n regeling te maken. Heeft natuurlijk even geduld. Zodra wij meer nieuws hebben gaan wij dat melden op onze website. Dan wordt ook duidelijk waar u zich kunt melden. Alles is erop ingericht om zo snel mogelijk helderheid te geven en ook over te kunnen maken. Daar zijn we dus dag en nacht mee bezig.
VRAAG
Meneer Hoekstra, u zei al deze regeling kost al tientallen miljarden. Dit is voor een beperkte tijd. We weten niet hoelang deze coronacrisis gaat duren. Hoelang het land stil ligt. Hoe lang is dit vol te houden?
HOEKSTRA
Het is natuurlijk glashelder dat we, dat er ons nu alles aan gelegen is om te zorgen dat mensen hun banen behouden en dat ondernemingen overeind blijven. En we hopen natuurlijk met zijn alles dat we met een aantal weken en een paar maanden dat we dan die overbrugging kunnen bieden naar een fase waarin we weer echt vooruit kunnen kijken. Maar dat weten we niet zeker. Dus deze regelingen zijn tijdelijk. Waar nodig heb je natuurlijk de mogelijkheid om die te verlengen. Maar als je in een heel ander scenario terecht zou komen en je nog ook de tweede helft van het jaar met zeg maar in deze noodsituatie verkeert, ja dan zullen we natuurlijk opnieuw de bakens moeten verzetten.
VRAAG
Wat bedoelt u daarmee? Is het denkbaar dat u bedrijven niet meer kunt stutten en dat bedrijven wel degelijk failliet gaan omdat u het niet meer kunt betalen?
HOEKSTRA
Kijk, voor de goede orde, zelfs met al deze maatregelen zal het voor veel bedrijven en ook voor veel mensen in Nederland echt een lastige fase worden. Daar moeten we denk ik gewoon heel realistisch over zijn. We gaan alles op alles zetten om iedereen zo goed mogelijk deze fase door te helpen. Maar we moeten ook eerlijk zijn: dit gaat pijn doen. Dit gaat piepen en kraken en we kunnen niet uitsluiten ondanks alles wat we doen, dat er ook ondernemingen zijn die uiteindelijk dit niet weten voort te zetten.
VRAAG
Meneer Koolmees: u zei bij de werktijdverkorting: de uitvoering een probleem. Hoe kunt u verzekeren dat bij dit noodfonds dit geen probleem is?
KOOLMEES
We hebben dus afgelopen weekend ook contact opgenomen met het UWV. De werktijdverkorting word uitgevoerd door het ministerie van Sociale Zaken en normaal gesproken gaat het dus over honderd, of tweehonderd bedrijven per jaar. Nu hebben we te maken met 78.000 aanvragen. Het is helder dat wij dat niet kunnen. Dus wij hebben hulp gevraagd van het UWV. Daar is het weekend hard doorgewerkt om een nieuwe regeling te maken die ook uitvoerbaar is. Maar dat betekent wel dat – ik zou zeggen – de regeling goed moet worden uitgewerkt. Moet worden gepubliceerd zodat ondernemers weten waar ze recht op hebben wat ze kunnen aanvragen. Dat gebeurt heel snel. Zodat daarna zo’n grote uitvoerder als het UWV, waar natuurlijk 18.000 mensen werken die gewend zijn aan grote processen, dat die dat ook snel kunnen gaan uitvoeren. Dus daarom zeg ik ook in mijn speech: dat ik ontzettend dankbaar ben voor alle hulp van de medewerkers van het UWV dit weekend om zo snel mogelijk zo’n grote regeling klaar te kunnen zetten.
VRAAG
Ja, meneer Wiebes, u zei al: ongelukkige uitspraken afgelopen weekend over zzp’ers. Had u daar ook iets goed te maken?
WIEBES
Nou, wij hadden toen natuurlijk uitgebreid al voorbereidingen van regelingen. Maar omdat de uitvoeringsvarianten daarvoor niet helder waren – en daar is ook de vormgeving – kon ik niets zeggen over waar we mee bezig waren. En als je niets zegt over waar je mee bezig bent, dan denkt iedereen dat je niets aan het doen bent. Dus dat had een stuk handiger gekund.
VRAAG
Meneer Hoekstra, laatste vraag, wat willen jullie vandaag uitstralen? Gaat het hier om het vertrouwen...
(Onverstaanbaar, red.)
VRAAG
Ja, vertrouwen, ondernemers, werknemers, wij laten jullie niet vallen. Wat is wat jullie hier vandaag willen zeggen?
HOEKSTRA
Nou, dat we als kabinet echt alles zullen doen en bereid zijn om heel ver te gaan. Zie het pakket aan onorthodoxe maatregelen. Zie ook de enorme bedragen die er mee gemoeid zijn en die we heel nadrukkelijk richten natuurlijk in allereerste plaats op de ziekenhuizen. Daarnaast op al die mensen die een baan hebben en die zich afvragen: heb ik die baan over een paar maanden ook nog. En op alle ondernemingen. Van heel klein, zzp’ers tot mensen met een paar mensen in dienst. Ondernemingen met een paar mensen in dienst en de hele grote bedrijven. Want de problemen zoals onze ondernemingen die tegenkomen, die zitten over de volle breedte.
VRAAG (NRC)
Meneer Hoekstra, gaat dit ten koste van de staatsschuld?
HOEKSTRA
Ja, dat is onvermijdelijk. Dit is echt een uitzonderlijke situatie zoals ik net zei. Die ook vraagt om uitzonderlijke maatregelen. En we verkeren in de gelukkige omstandigheid dat we de afgelopen jaren – omdat het zo goed ging met de economie – omdat er zoveel Nederlanders aan het werk waren, dat al die Nederlanders ervoor gezorgd hebben dat we het geld hadden om te investeren in de samenleving. Maar dat we ook de staatsschuld naar een buitengewoon laag punt hebben weten terug te brengen. En dat geeft ons de buffer om nu ook die investeringen te doen die we net met zijn drieën hebben beschreven.
VRAAG
Nou is het wel zo dat u beiden met een investeringsfonds was gekomen. Tenminste daar zou deze maand wat meer duidelijkheid over komen. Dat zou uit hetzelfde potje gefinancierd worden. Gaat dit dan ook ten koste van het investeringsfonds van jullie twee?
HOEKSTRA
Nee, daar zullen we later op terugkomen. Wij vinden echt dat in deze fase gewoon we alles op alles moeten zetten om deze, om zo goed mogelijk door deze crisis heen te komen. Daarom ook het hele brede en ook een zeer fors pakket wat we op tafel hebben gelegd. Dat betekent dat we onvermijdelijk aan een aantal andere kabinetsplannen aan deze, in deze paar weken niet toekomen. Dus daar zullen we u en uiteraard ook de Kamer op een later moment over informeren.
VRAAG
U kunt nu nog niet zeggen ten koste van wat het gaat?
HOEKSTRA
Nee, ik denk dat voor ons drieën geldt, voor al onze medewerkers geldt, voor de mensen bij de belastingdienst, bij het UWV geldt, dat wij de afgelopen periode gewoon 24 uur per dag bezig zijn geweest met onze grootste zorg: hoe helpen we onze mensen deze lastige fase door. Hoe helpen we onze ondernemingen deze lastige fase door.
VRAAG
Nog één vraag, want het gaat om vele, vele miljarden. Is het eindig? Is er een soort van, hoelang kun je het volhouden?
HOEKSTRA
Nou, wij kunnen in ieder geval, wij hebben de ruimte, wij hebben ook de budgettaire ruimte en we hebben bovendien ook het commitment van het kabinet om hier echt alles op alles te zetten. En daarom is het pakket ook zo fors omdat als veel ondernemingen dit nodig hebben. Als veel zzp’ers die nodig hebben, dan zullen we ook daar ten volle aan tegemoet komen. Tegelijkertijd is duidelijk dat we dit – dit gaat zeker lukken de komende weken – dit gaat zeker lukken voor een periode van drie maanden. Zo nodig ook nog langer. Maar als die crisis onverhoopt heel veel langer duurt dan we nu denken, ja, dan zullen we op een gegeven moment opnieuw de bakens moeten verzetten. Maar ter geruststelling, wat we nu doen is buitengewoon fors en daarmee kunnen we echt de komende periode goed vooruit.
VRAAG
Ik wil toch nog even proberen, hoeveel langer? Dus drie maanden of langer? Maar hoeveel langer?
HOEKSTRA
Nou, zeker nog een groot aantal maanden daarna. Want die ruimte die hebben we in ieder geval als je kijkt naar de Brusselse begrotingsregels. Maar ook daarvoor zal gelden dat we daar maximaal flexibel mee om kunnen gaan. Daar heb ik afgelopen vergadering – gisteren – bij mij Europese collega’s ook op aangedrongen. Natuurlijk niet in de eerste plaats voor een land als Nederland wat er qua overheidsfinanciën buitengewoon goed voorstaat. Maar juist ook als je kijkt naar die landen die veel grotere problemen hebben. En ook al hadden voor de coronacrisis.
VRAAG
Heb je eigenlijk wetgeving voor nodig vanuit de Tweede Kamer, tot slot?
HOEKSTRA
Ja, wij zijn nu aan het kijken voor welk deel van de regelingen de wetgeving nodig is. Daar hebben we de Kamer inmiddels ook over bericht. Het zal betekenen dat we met suppletoire begrotingswetten komen. Voor een deel van het pakket zal geen wetgeving nodig zijn omdat we dat op een andere manier kunnen vormgeven. Maar dat zullen we per maatregel zullen we aangeven waar het wetgeving betreft en waar we het op een andere manier kunnen organiseren.
VRAAG
Ik heb nog één vraag over die zzp regeling meneer Koolmees. Want één ding is mij nog, ik begrijp het moet allemaal nog worden uitgewerkt, maar ik begrijp het is een gift. Het is ook niet later terug te vorderen. Maar betekent dat dan dat elke zzp’er straks bij de gemeente kan aankloppen om ondersteuning?
KOOLMEES
Ja, dat is dus wel de kern van de regeling. Het moet namelijk makkelijk uitvoerbaar zijn. Het is een tijdelijke regeling voor de periode van drie maanden. Dat is het andere deel van het pakket. Het is een inkomensondersteuning van het sociaal miminum. Juist om de huur te kunnen betalen en zal maar zeggen de boodschappen te kunnen betalen. En alle toetsen die er normaal gesproken bij zitten, dus zoals een partnertoets of een levensvatbaarheidstoets of jouw onderneming levensvatbaar is op de langere termijn laten we voor deze periode achterwege. Dat is echt bedoeld – net als overigens de andere regeling die bedoeld is om de lonen gewoon door te betalen in deze periode ook al is er geen omzet voor de bedrijven is echt bedoeld als inkomensondersteuning in die korte periode voor alle werkenden in Nederland. Dat is eigenlijk de vergelijking die je moet maken.
VRAAG
Maar het is toch niet de bedoeling dat er 1 miljoen zzp’ers straks een bijstandsuitkering krijgen?
KOOLMEES
Nee, dat is niet de bedoeling. Daarom is het ook een inkomensaanvulling. Kijk, als mensen gewoon een inkomen hebben en gewoon omzet maken omdat gewoon de opdrachten doorgaan en die zijn er gelukkig ook, laten we dat ook zeggen. Die komen natuurlijk niet voor deze regeling in aanmerking. Het is ook inkomensondersteuning. Maar er zijn ook heel veel mensen - die signalen heb ik natuurlijk ook al gekregen – die nu gewoon van de één op de andere dag geen opdrachten meer hebben. Bijvoorbeeld omdat de horeca dicht is of de podia – de kunst en cultuur, de musea – dichtzijn. Die hadden bijvoorbeeld allerlei voorstellingen gepland en die omzet vervalt. En die mensen moeten toch eten en moeten toch de huur betalen. En daar is deze regeling voor bedoeld.
VRAAG
Hallo. Ja, ik had toch nog één vraag over die ZZP regeling. En geldt die uren eis ook voor die zzp’ers of heeft u dat ook laten varen?
KOOLMEES
Er zit in de regeling die we nu hebben gemaakt zit wel een uren eis. Als u daar meer over wil weten moet u het straks even apart doen. Want er is namelijk een heel boekwerk met juridische teksten beschikbaar straks. Zullen we dat even en marche doen? Voor mij is het 25,5 uur. Ja.
VRAAG
En als tweede, voor de flexwerkers, de loondoorbetaling, dat geldt ook voor oproepkrachten en flexwerkers? En hoe is dat precies in geregeld?
KOOLMEES
Ja, daar hebben gister, de heer Wiebes en ik hebben gister gesproken met Hans de Boer en Han Busker van de Stichting van de Arbeid, vakbonden en werkgevers. Die hebben ons een brief gestuurd afgelopen weekend. En de regeling die we nu hebben neergezet voor de doorbetaling van de loon zou ik maar zeggen, is ook gericht op de flexwerkers, of de mensen met een nul-uren-contract. Ook bedrijven die mensen op een flexcontract hebben of op een nul-uren-contract die kunnen ook in aanmerking komen voor die tegemoetkoming in de loonkosten voor die 90% . Het is juist bedoeld ook om bedrijven als het ware die flexwerkers door te betalen in deze lastige periode. Dus 90% van die kosten wordt vergoed door deze regeling.
VRAAG
Dan had ik nog een vraag voor meneer Hoekstra, heeft u nog plannen voor KLM?
HOEKSTRA
We zullen bij KLM, heb ik eerder deze week ook gezegd, zullen we ook echt alles doen wat nodig is. En KLM, indirect Schiphol, maar natuurlijk die hele luchtvaartsector verkeert op dit moment in een existentiële crisis. Want heel veel luchtvaartmaatschappijen over de hele wereld, die zien 70, 80, 90% of meer van hun vluchten zien ze gewoon opdrogen. Dus dat betekent dat daar er ook vrijwel acuut een groot probleem is. Dat de regelingen zoals we die hebben en zoals Koolmees die net beschreven heeft, dat die dus ook voor hele grote bedrijven zoals KLM beschikbaar zijn. En daarnaast ben ik in gesprek met mijn Franse collega, met de CEO van Air France-KLM de groep, en uiteraard ook met KLM zelf over wat er nodig is en hoe wij kunnen helpen.
VRAAG
Wat zijn daar voorlopig uitgekomen? Ik wat de Le Maire heeft het over nationalisatie, nationalisering van bedrijven in nood in Frankrijk.
HOEKSTRA
Ja, ik vind het verstandig om die gesprekken echt af te maken in de binnenkamer. Maar ik wil herhalen dat we alles op alles zullen zetten om deze luchtvaartmaatschappij die zo vitaal is voor de Nederlandse economie, samen met die luchthaven die ook zo vitaal is voor de Nederlandse economie, om die een goeie toekomst te bieden.
